Wasz ślub i zabawa weselna będą pełne magicznych chwil, wiele par decyduje się uwiecznić te wspaniałe momenty podejmując decyzję o zatrudnieniu fotografa, a coraz więcej osób również angażuje ekipę filmową, której zadaniem jest nagranie reportażu ślubnego. Różnorodność usług fotograficzno-filmowych na rynku jest ogromna, podobnie jak rozstrzał cenowy tego rodzaju usług. Jak więc sprawdzić jakość, którą oferuje dany fotograf lub filmowiec? Na jakie kruczki w umowach zwracać uwagę? Jakie pytania zadać fotografowi lub filmowcowi, by wybrać właściwych? Na co uważać przy podpisywaniu umów na wykonywanie popularnych zdjęć i filmów z drona? Aż w końcu – co zrobić, by nasze zdjęcia zarówno z przygotowań, ślubu, jak i samego wesela czy sesji plenerowej – zapierały dech w piersiach?!
Pytań
jest wiele i nie każdy z nas jest specjalistą od fotografii ślubnej czy
filmowego reportażu ślubnego – dlatego powstała właśnie ta seria artykułów i
filmów będąca przewodnikiem dla Par Młodych po rynku usług
fotograficzno-filmowych. Zaparz więc dobrą kawę lub równie smaczną herbatę i
zapraszam do lektury i oglądania naszej serii „Ślub w obiektywie”, dzięki
której poznasz odpowiedzi na wszystkie powyższe pytania z perspektywy
praktycznej.
Dzisiaj
zagłębimy się w świat umów i kruczków prawnych, które mogą na Ciebie czekać –
pozornie zapisanych jako jeden z niewzbudzających zastrzeżeń podpunktów umowy.
Dowiesz się na co zwrócić uwagę i jak zabezpieczyć Wasze interesy.
1. Kiedy otrzymamy zdjęcia/film?
Pierwszą
z pozoru oczywistą kwestią, która najbardziej potrafi rozczarować Pary Młode,
to termin oddania zdjęć – jak
sądzisz jaka jest średnia na rynku? Fotograf lub filmowiec wracają do biura,
zgrywają dane – jak sądzisz ile czasu mija od tego momentu, aż do chwili kiedy
finalny materiał filmowy lub fotograficzny będzie w Waszych rękach? Średnia na
rynku to około 6 miesięcy! Niestety. Nie są rzadkością sytuacje, w których
Młode Pary otrzymują materiał filmowy po roku lub dłużej.
Ale
„zaraz, zaraz… czy nie ma tego ustalonego w umowie?” – naturalnie jest. Jest
również pewien kruczek, który firmy lubią „naginać”. Często w umowie możesz
spotkać zapis, w którym mowa, że firma realizująca zobowiązuje się dostarczyć
finalny materiał po autorskiej obróbce graficznej w czasie 6 miesięcy od
zakończenia realizacji pleneru ślubnego. Problem w tym, że na etapie
podpisywania umowy (co czasami następuje nawet na dwa lub trzy lata przed dniem
ślubu) trudno ustalić termin tzw. „pleneru”. Młoda Para po ślubie często jest w
emocjach, zbliża się czas miesiąca miodowego, dni mijają coraz szybciej, a za
oknem również może pojawić się aura średnio sprzyjająca plenerom.
Nie
zawsze wina leży po stronie firmy realizującej – czasami rozłożona jest na obie
strony. Jednocześnie warto uważać na ten właśnie zapis. Jaki więc zapis byłby
dla Was bardziej korzystny? Istnieją dwa najprostsze sposoby wyjścia z tej
sytuacji:
Wariant
1: Deadline pleneru.
W tej
opcji w umowie zapisujemy, do kiedy najpóźniej musi odbyć się plener.
Mobilizuje to zarówno Parę Młodą, jak i narzuca pewne ramy czasowe na
wykonawców.
Wariant
2: Realizacja reportażu filmowego i fotograficznego + pleneru.
Ten
wariant jest najbezpieczniejszym rozwiązaniem gwarantującym brak dodatkowej
presji związanej z terminami po stronie Młodych. W tej opcji zapisujemy punkt,
w którym zobowiązujemy firmę odpowiadającą za realizację reportażu
filmowego/fotograficznego do przygotowania zamawianego zestawu zdjęć lub filmu,
które będą obejmować przygotowania, ceremonię ślubu i wesele – bez pleneru
ślubnego. Natomiast osobno zapisujemy punkt, że po wykonaniu pleneru ślubnego
firma realizująca zobowiązuje się w sposób spójny wprowadzić sceny nagrane w
czasie pleneru w materiał filmowy (i/lub dostarczyć zdjęcia z pleneru
ślubnego). W ten sposób jesteśmy zabezpieczeni na wszystkich możliwych
frontach.
Powyższy
opis prowadzi nas do naturalnie wynikającego z niego pytania na jakie realne terminy oddania finalnych
zdjęć/filmu możemy liczyć na rynku? Większość firm stara się zabezpieczać
okresem oscylującym wkoło 6 miesięcy, ale jest to zapis który warto negocjować.
Realnie patrząc możemy liczyć na pierwsze zdjęcie już w 24-48h od zakończenia
wesela. Pozostałe zdjęcia w dobrze funkcjonujących firmach powinniśmy otrzymać
po ok 30 dniach. Mowa naturalnie o zdjęciach poddanych już tzw. obróbce
artystycznej, czyli wszystkim tym procesom, których dokonujemy na ekranach
naszych komputerów z tzw. surowym materiałem. Jeżeli chodzi o film – sytuacja
nie jest taka prosta. Montaż takiego filmu potrafi być szybki, sprawny i „po
łebkach” w dwa dni, jeżeli jednak weźmiemy pod uwagę dbałość o detale,
obłożenie różnymi zleceniami danej firmy – realny termin szacowałbym na ok 3
miesiące. Wyjątek stanowią sytuacje, w których Wasz materiał zostanie
potraktowany priorytetowo spośród pozostałych czekających w kolejce – wówczas
możemy spodziewać się znacznego skrócenia czasu oczekiwania.
Z powyższego akapitu płynie również porada wskazująca kolejny zapis w umowie: na korzyść Pary Młodej będzie paragraf mówiący o terminie dostarczenia zdjęć poddanych obróbce artystycznej. Jest to również miejsce, w którym możemy próbować wynegocjować oddanie również przez fotografa surowego materiału (wielu fotografów nie zgodzi się na to, ale jeżeli uda się Wam wynegocjować taki materiał, to zyskujecie późniejszą możliwość innej obróbki materiału wg Waszego uznania – na wypadek, gdyby jednak sposób obróbki artystycznej po stronie fotografa nie przypadł Wam do gustu).
2. Co jeżeli nam się nie spodoba? Czyli zapis o sesjach poprawek i terminach ich wykonania.
„Nie ma
materiałów idealnych” – warto mieć, to w głowie przy podpisywaniu umowy i
domagać się odpowiedniego zapisu w umowie. Większość firm oferuje tzw. poprawki
– w naszym interesie jest, by zawrzeć paragraf, w którym firma wykonująca
zdjęcia / film zagwarantowała nam np. 3 sesje poprawek. Kolejnym kruczkiem w
umowach jest często brak informacji na temat czasu, w którym firma realizująca
reportaż ślubny zobowiązuje się wprowadzić wskazane poprawki i dostarczyć nam
ponownie materiał. Koniecznie dopilnujmy, by nie tylko liczba sesji poprawek,
ale również czas realizacji był wskazany. Warto również zadbać, by w umowie
wskazać wzór, którego wymaga wykonawca do przedstawienia poprawek – ułatwia i
przyspiesza to cały proces i jest z korzyścią dla obu stron.
3. Zniszczenia: kto odpowiada?
Wyobraź
sobie sytuację, kiedy powiedzmy wujek Staszek w ferworze zabawy łapie nagle za
statyw, na którym znajduje się aparat i roztrzaskuje go o parkiet. Kto w takiej
sytuacji płaci za zniszczenia? Pamiętajmy, że im bardziej profesjonalną ekipę
fotograficzną lub filmową będziemy mieli na weselu, tym również sprzęt będący
na sali będzie (zazwyczaj) droższy. Nie będą to pewnie profesjonalne kamery,
gdzie podstawowe set-upy potrafią kosztować kilkaset tysięcy, ale standardem
będzie, że wartość tak roztrzaskanego sprzętu o parkiet oscylować będzie w
przedziale od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy, a przypomnę – nadal mówimy
tylko o jednym takim aparacie. Zniszczeń w najgorszym scenariuszu – może być
więcej. Stara prawda mówi „spodziewaj się najlepszego, ale bądź przygotowany na
najgorsze”. Etap negocjacji warunków umowy stanowi właśnie nasze przygotowanie
na różne ewentualności, z których nie zawsze musimy zdawać sobie sprawę.
Czasami
firmy starają się „przemycić” zapis o odpowiedzialności Pary Młodej za takie
zniszczenia. Prawnie – nie możecie odpowiadać za inne osoby. To osoba, która
dokona danego zniszczenia, czy też kradzieży odpowiada za swój czyn – nie Wy.
Obrońcy interesu Pary Młodej podnoszą często argument, że firma realizująca
Filmowo-Fotograficzny reportaż – powinna mieć ubezpieczenie na taką
ewentualność. Naturalnie – zdarzają się sytuacje, w który firmy FF posiadają
takie ubezpieczenia, również należy jednak pamiętać, że takie ubezpieczenie w
zależności od wartości sprzętu, jego przeznaczenia, jak i np. zniszczeń w
poprzednim sezonie – generuje dodatkowe koszty u firmy FF, a w konsekwencji
koszty te przerzucane są na klienta, czyli na Parę Młodą. Należy więc podejść
do tego zapisu „po ludzku” – i przedyskutować go z firmą FF (czy mieli takie
sytuacje? Czy mają ubezpieczenie?) – w praktyce nawet, gdy wystąpi
najczarniejszy z czarnych scenariuszy, to zdecydowaną większość sytuacji udaje
się wyjaśnić polubownie.
4. Prawo do wykonywania zdjęć w czasie ceremonii ślubnej
Większość
Par Młodych zdaje sobie sprawę, że fotograf czy filmowiec musi posiadać
„licencję” – na realizację zdjęć w czasie ślubu. W przeciwnym wypadku ksiądz
może wyprosić takiego delikwenta (w sumie zawsze może to zrobić, albo zabronić
mu chodzić w kościele, co będzie owocowało zdjęciami z jednego „miejsca”).
Dlatego zawsze warto porozmawiać z księdzem na temat fotografowania /
filmowania. Jednocześnie w tym miejscu bardziej niż gwarantujemy, to
minimalizujemy prawdopodobieństwo tego, że „coś pójdzie nie tak”. Z tego samego
powodu warto nie tylko zadbać o słowne zapewnienie fotografa o posiadaniu zgody
wydanej przez kurię – warto uwzględnić zapis w umowie, że fotograf posiada
licencję na wykonywanie zdjęć w czasie ślubu.
5. Ujęcia z drona
Będąc
przy licencjach i pozwoleniach – jeżeli myślimy o ujęciach z dronów, to
koniecznie powinniśmy zadbać, by w umowie firma realizującą reportaż ślubny
zobowiązała się do tego, że operatorem tzw. Bezzałogowego Statku Powietrznego
(BSP lub dron) będzie operator posiadający aktualne Świadectwo Kwalifikacji (w
dużym uproszczeniu jest to prawo jazdy na drona upoważniające m.in. do
wykonywania lotów komercyjnych) oraz ważne OC. Więcej na temat zabezpieczeń,
jak i tego na co zwracać uwagę w przypadku ujęć z drona – dowiesz się już w
kolejnym artykule i filmie z serii „Ślub w obiektywie”.
Twórcą porad i podpowiedzi w
formie filmów i artykułów w serii „Ślub w obiektywie” – stanowiącym poradnik dla Par Młodych po rynku usług
fotograficzno-filmowych jest Olaf Sawajner – współwłaściciel firmy Grande Cru Sp.
z o.o. oraz serwis GdzieWesele.pl
Treści zostały przygotowane w
oparciu o nasze doświadczenie, o którym może świadczyć fakt, że jesteśmy w 30
najlepszych na świecie fotografów spośród wielomilionowej listy zgłoszonych -
jako finaliści jednego z najbardziej prestiżowych konkursów fotograficznych
IFPC 2019. Nasze prace wystawiane są na całym świecie, w tym w lutym 2020 r na
największej światowej wystawie w Japonii CP+2020. Regularnie jesteśmy również
wyróżniani w międzynarodowych konkursach i festiwalach filmowych, tylko w 2019
roku kilkunastokrotnie m.in.: Las Vegas Global Film Festival USA 2019, Music
Shorts Film Festival USA 2019, Lift-Off Global Festival Pinewood Studios USA
2019 i in,. Tylko w 2019 r towarzyszyliśmy około 60 Młodym Parom w ich
najważniejszym dniu.